Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçoktakis, Doğu Akdeniz’de Türkiye ile yaşanan tansiyona ait İngiltere merkezli The Times gazetesine bir makale yazdı.
Türkiye’ye, durdurulan istikşafi görüşmeleri tekrar başlatma davetinde bulunan Miçotakis, diyalog davetine uymadığı taktirde Türkiye’ye AB tarafından yaptırım uygulanacağı iletisini verdi.
Miçotakis’in makalesi şu biçimde:
“Siyaset bilimciler geleceği varsayım etmeye çalışırken birden fazla sefer geçmişe, paylaşılan tarihe bakar. Ülkem Yunanistan ve komşusu Türkiye ortasındaki münasebetler bir istisna değil. Tarih bize iyimserliğin nedenlerinin olduğunu ve derin kaygı duyulan alanların olduğunu öğretir. Bugün geleceğin ne getireceği sorusu - çatışma ya da iş birliği - hiç bu kadar değerli olmamıştı.
Geçen yıl temmuz ayında başbakan olduğumda ihtiyatlı bir iyimserdim. Hiçbir şey beni, Yunanistan ve Türkiye’nin dost olabileceğine inanmaktan alıkoymadı. En nihayetinde öncüllerimin birden fazla aşılmaz üzere görünen mahzurların üstesinden gelmeyi başarmıştı. Kemal Atatürk ile 1930 yılında barış ve dostluk muahedesi imzalayan büyük amcam Eleftherios Venizelos üzere başkanlar. Elbette o vakitten beri gerginlikler var fakat güzel günler berbat günlerden daha ağır bastı.
‘Dostluk ve işbirliği elini uzatmaya itina gösterdim’
Geçen sonbahar görüştüğümüzde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a coğrafya tarafından dost olmaya mahkum edildiğimizi ve bu nedenle birlikte, barış içinde bir ortada yaşamamız gerektiğini söyledim. Dostluk ve işbirliği elini uzatmaya itina gösterdim. Açık diyalogdan, ilerleme dileğinden ve Avrupa’da Türkiye için bir köprü kurucu olarak hareket etme hüsnüniyetimden bahsettim.
Ne yazık ki işler pek de o denli gitmedi. O birinci görüşmeden bu yana Türkiye daha az ortak, daha çok provokatör üzere göründü. Geçen yılın sonlarında Erdoğan, Libya iç savaşının bir tarafıyla yasa dışı bir denizcilik mutabakatı imzaladı. Türkiye ve Libya’nın karşılıklı yahut komşu kıyıları olmadığından, muahede memleketler arası toplumun ve hukukçuların çoğnuluğu tarafından kararsız ve Yunanistan dahil üçüncü ülkelerin egemenlik haklarının ihlali olarak duyuru edildi.
‘Yunanistan’ın hudutları AB’nin hudutlarıdır ve koruyacağız’
Mart ayında Türkiye, göçmenlerin Yunanistan’a geçmeye yönelik umutsuz teşebbüslerini teşvik etmek ve kolaylaştırmak için kararlaştırılmış ataklar yaptı. Sonumuzu AB’deki ortaklarımızın takviyesiyle koruduk. Ortak bildirimiz netti: Yunanistan’ın sonları AB’nin sonlarıdır ve koruyacağız.
Ve bu yaz, Yunanistan ile Mısır ortasında uzun müddettir devam eden, yasal ve memleketler arası kabul görmüş bir denizcilik mutabakatının imzalanmasına cevap olarak Erdoğan, hem Yunanistan hem de Türkiye’nin hak argüman ettiği ve hâlâ sonlandırılmamış olan Doğu Akdeniz bölgesindeki doğal gaz yatakları arama teşebbüsünü desteklemek için donanmasını yolladı. BM Deniz Hukuku Mukavelesi uyarınca, bu memleketler arası hukuku ihlal eden tek taraflı bir aksiyondu.
‘Çirkin siyasi hal olarak başlayan şey, son haftalarda elbet tehdit edici hale geldi’
Yunanistan, provokasyon ne olursa olsun, asla ve asla bu tansiyonları tırmandırmaya çalışmayacak. Lakin berbat siyasi hal olarak başlayan şey, son haftalarda elbet tehdit edici hale geldi. Türk hükümeti her geçen gün öteki bir uydurma argüman ortaya atıyor ya da öbür bir palavrası yayıyor. Doğuşçu lisan, milliyetçi propaganda, Rusya’dan silah sistemlerinin satın alınması, dünya mirası anıtlarının mescide dönüştürülmesi, yasadışı denizcilik faaliyetleri ve savaş tehditleri.
Türkiye’nin söylemi eski bir çağdan kalmadır. Düşmanlardan, şehitlerden, gayretten ve her türlü bedeli ödemeye istekli olmaktan bahsediyor. Bu, aday bir ülkenin sırf iki Avrupa Birliği üyesini, Yunanistan ve Kıbrıs’ı değil, AB’nin kendisini de tehdit eden lisanı ve tavrıdır.
Bu yeni jeopolitik görüntüde Türkiye giderek daha izole görünmektedir. Yunanistan İsrail, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri üzere ülkelerle güçlü iştirakler kurarken, Türkiye tek başına hareket etti; Doğu Akdeniz’de kasım kasım kasıldı, Suriye ve Libya’ya müdahale etti ve Hamas’ı açıkça destekledi. Akdeniz’de hayati ulusal çıkarları olan Fransa, yanımızda oldu ve bölgedeki askeri varlığını güçlendirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin tek taraflı saldırganlığını açıkça kınadı.
Tüm bunlar olurken diyalog konusunda açık fikirli oldum. Berlin görüşmelere arabulucuk etmeyi teklif ettiğinde, ortak bir yer bulmaya çalışmak için (masaya) düzgün niyetle oturduk. Yazılı bir uzlaşıya ulaşmayı bile başardık, lakin çekip giden, gayri resmi lakin özel tartışmaları ifşa eden Türkiye’ydi.
‘Yunanistan, rastgele bir Türk saldırganlığını savuşturacak askeri kapasiteye sahip’
Beni şimdi Türkiye’ye bağlayan umutlar gerçeğe kör etmiyor. Diyaloğa muhtaçlığımız var lakin silah zoruyla tutulduğumuzda değil. Ülkemin güvenliğini ve istikrarını tehdit eden şey, tüm AB üye devletlerinin refahını ve güvenliğini tehdit ediyor. NATO ittifakına ziyan verme riski bulunuyor. Ve memleketler arası alanda hukukun üstünlüğünü tehdit ediyor. Yunanistan, rastgele bir Türk saldırganlığını savuşturacak askeri kapasiteye sahiptir. Lakin elbette ülkelerimiz ortasındaki askeri bir hadise kimsenin çıkarına değil.
Bu ayın sonlarında AB başkanları, nasıl karşılık vereceklerine karar vermek için özel bir oturumda bir ortaya gelecek. Türkiye o vakte kadar mantıklı düşünmeyi reddederse, Avrupalı başkan dostlarımın manalı yaptırımlar uygulamasından öteki seçenek görmüyorum. Zira bu artık yalnızca Avrupa dayanışmasıyla ilgili değil. Bu, hayati çıkarların - stratejik Avrupa çıkarlarının - şu an tehlikede olduğunu kabul etmekle ilgilidir. Avrupa gerçek jeopolitik güç kullanmak istiyorsa, sadece doğuşçu bir Türkiye’yi yatıştırmayı göze alamaz.
‘Türkiye masaya dönmeli’
Türkiye’nin yaptırımlardan kaçınması, geri adım atması ve bu krizden çıkış yolunu bulması için hâlâ vakit var. Türkiye’nin sonları belirlenmemiş sulardaki denizcilik faaliyetleri ve bilimsel faaliyetlerden kaçınması ve agresif telaffuzunu dizginlemesi gerekiyor. Özveride bulunmalı, masaya dönmeli ve 2016 bıraktıkları istikşafi görüşmelere bıraktıkları yerden devam etmeliler. Ve şayet anlaşamazsak, o vakit Lahey’de tahlil aramalıyız.
Seçim net. Türkiye angaje olabilir ve ortak yer bulabilir ya da saldırgan davranmaya devam edebilir, Avrupa’nın hudutlarında durabilir ve bunun için kıymetli bir ekonomik bedel ödeyebilir. Yunanistan’ın bir köprü olması yahut iştirak ve ilerlemenin önünde bir mani olması ortasında seçim yapabilir.
Türkiye köprüyü seçerse, ben Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın AB ile hepimize yarar sağlayan tezli, geniş kapsamlı bir mutabakat yapmasının hâlâ mümkün olacağına inanıyorum. İhtilaflar baskı, hile yahut manipülasyon yoluyla değil, barış içinde ve karşılıklı hürmet ve anlayışla çözülür. Bu türlü olmak zorunda değil. Bunu çözmek kolay. Otururuz. Farklılıklarımızı tartışırız. Ve bir muahedeye varmaya çalışırız. Olmazsa Memleketler arası Duruşma’nın kararına bırakacağız. Sonuçta Ankara’nın milletlerarası hukuktan korkmasını gerektiren nedir?”
Bir Cevap Yaz