Latin Amerika’nın Andlar ülkesi Peru’da İnka uygarlığının yerleşim merkezlerinden biri olan Tambo Viejo’da yapılan hafriyatlarda doğal olarak mumyalaşmış dört lama bulunması, kurban etme merasimlerine dair yeni bilgilere kapı açtı.
İnek, koyun, keçi, domuz, tavuk üzere hayvanlara erişimi olmayan İnkaların tek evcil hayvanları And dağlarına mahsus lama, alpaka ve kobay faresi (İng. ‘guinea pig’ yahut ‘cavy’) idi.
İnkalar tarafından Tambo Viejo’da takılarla süslenip canlı diri gömülen lamalarla kobay farelerin, 500 yıldan uzun vakit evvel kurban edildiği sonucuna varıldı.
Arkeologlar, İnkaların etinden sütünden kürkünden ve yük taşımasından faydalandıkları için çok paha verdikleri lamaları kurban etmelerinin, ilahları teskin etmenin ötesinde emelleri olduğu görüşünde. Lama kurban edilerek verimli hasat, besili sürü, savaşta zafer elde etmenin yanısıra yeni ele geçirilen topraklarda lokal halkın gönlünü fethetmenin hedeflendiği üzerinde duruluyor.
Kalıntıları bulan ve San Cristóbal de Huamanga Üniversitesi’nden bir arkeolog grubundan yardım alan Calgari Üniversitesi’nden Dr. Lidio Valdez, İnkalar için insanlardan sonra en bedelli kurbanın lamalar olduğunu söyledi.
1492’de Amerika kıtasını keşfetmelerinin akabinde 16. yüzyılı Güney Amerika’yı ‘fethederek’ ve yağmalayarak geçiren İspanyolların kayıtlarında yaradanlara yüzlerce lama kurban edildiğine dair tanıklıklar var.
Tambo Viejo’daki dört lama kalıntısı ise bölgenin barışçı halde İnkaların denetimine geçtiği periyoda tarihlendi. Büyük fırınlarda yemekler pişirilerek şölenler verilip kutlamalar yapılan büyük partilerin delillerine da ulaşıldı. İspanyol sömürgeci vakanüvis Bernabe Cobo, kahverengi lamaların yaratıcı ilah Viracocha, beyaz lamalarınn güneşe kurban edildiğini yazmıştı. Buna nazaran ekimde yağmur yağması, şubatta yağmurların durması için 100 lama kurban ediliyordu.
Lamaların İnka devletinin verdiği şölenler kapsamında kurban edildiğini sandıklarını belirten Dr. Lidio Valdez, devletin yiyecek içecek aracılığıyla mahallî halkla dostluk kurduğunu, siyasi ittifakları pekiştirdiğini ve lama kurban ederek yeni toprağı kendine ilişkin olarak işaretlediğini anlattı.
2018’de başlayan Tambo Viejo kazılarıyla ilgili Antiquity mecmuasında yayımlanan makaleye nazaran meydan, tapınak ve Nazca Vadisi’nden gelen bir yol da keşfedildi.
Bir Cevap Yaz