Koca, ‘Şu an İstanbul için seyahat kısıtlaması düşünmüyoruz’ dedi, ilçelerdeki son durumu paylaştı

Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, İstanbul’da düzenlenen Bilim Heyeti toplantısı sonrası açıklamalarda bulundu. Kelamlarına bunun sıradan bir toplantı olmadığını belirterek başlayan Koca, “Üç gün evvel İstanbul’daki olay sayılarının Türkiye’deki olay sayılarının yüzde 40’ına ulaştığını açıkladım. Kovid-19 testi olumlu çıkan her 10 şahıstan 4’ü İstanbul’da. Teyakkuzdayız. Durum bize olduğu kadar size de büyük sorumluluk yüklüyor” dedi.

Ortalama hadise artışının yüzde 85’ten fazla olduğunu tabir eden Koca, “Oran korkutucudur. Artış İstanbul’a günlük geliş gelişlerin fazla olduğu kentlerde yüksektir. Balıkesir, Tekirdağ yüzde 96, Bilecik Düzce’de yüzde 99, Sakarya’da yüzde 76, Kırklareli’nde yüzde 71, Kocaeli’de yüzde 63’tür. Tüm Türkiye, İstanbul’un temaslısıdır. İstanbul’da durumu denetim altına alamazsak salgın baş edilir olmaktan çıkacak“ diye konuştu.

Koca, açıklamalarına şöyle devam etti:

• “Bu duruma neler yol açtı? İstanbul dünyanın en kalabalık kentleri ortasında. Virüsün yayılmasına çok elverişli hayat kaidelerine sahibiz. Hareket halindeki kitle çok büyük. Buraya da ağır dönüşler oldu. Kurallara ahengin azalmasıyla birlikte salgın süratle tırmandı. Tehlike karşısında teyakkuza geçebiliyoruz, lakin riski savar savmaz hayatı akışına bırakıyoruz. Disipline ve uzun vadeli muvaffakiyete gereksinimimiz var. Düştüğümüz yerden kalkmak her vakit mümkün olmayabilir. Küçük ihtimallerin bedeli büyüktür. Bedelleri birlikte ödemek zorunda kalabiliriz.
• Kurallara uyabilmek için baş etmekte en çok zorlandığımız mani kalabalıktır. Toplumsal uzaklık kuralının uygulanabilir hale gelmesi pekçok durumda koşulların güzelleştirilmesine bağlıdır. Bakan yardımcılarım ve grubumla bu hususta çalıştık. Sorun teşkil eden mevzuları ele aldık. Toplu taşıma, pazar yerleri, alışveriş ortamları ve çeşitli kent alanlarında kurallara uyulmasının kolaylaştırılması için çalışma yapılmasını istedik. Toplu taşımaya ek seferler konması, kamu kurumlarında organize sanayi bölgeleri dahil, özel dalın iş saatlerinin tekrar düzenlenmesi ele alınan mevzular ortasındadır.
• Kurumlardan uzaktan erişim kolaylığı ayrıyeten istenmiştir. Toplumsal uzaklığın korunamadığı toplu ulaşım en büyük risk kaynaklarındandır. Seyahat münasebetiyle risk mühleti uzundur. Hareketlilik şu an olduğu üzere devam ederse bu durumda artış bir iken 2, iki iken 4 biçiminde olmayancak. 1 iken 3, üç iken 9 biçiminde tam bir tırmanış olacak. Zira virüs bir bireyden ortalama 3 bireye bulaşıyor.

‘Maske, ara, paklık kuralına uymazsanız sıhhat çalışanlarımız yasal hakları olan müsaade müddetlerini daha kullanamayacak’

• Tahlil artışın nedenini denetim altına almaktır. Hareketliliği azaltmak yani hayatı yavaşlatmaktır. Temel kural olarak maske, ara ve paklık kuralına uyacağız. Koronavirüsün formülünü virüse karşı kullanacağız. Hareketi ve teması üçte teğe indireceğiz. Dışarı çıktığımızda üç yere uğruyorsak bunu teğe indireceğiz. Günde üç bireyle görüşüyorsak bir kişi ile görüşeceğiz. Hareketi ve teması üçte birine indirmenizdir. Bunu yaparsanız her gün işe gidip gelmek ve çalışmak zorunda olan beşerler önlemleri uygular. Sonsuza kadar değil, salgını denetim altına alana kadar. Dışarıya üç defa çıkmak yerine bir kez çıkın derken hayatınıza sınırlama getirmeyi talep ettiğimin farkındayım. Şayet maske, uzaklık, paklık kuralına uymazsanız, hareketliliği azaltmaya çalışmazsanız sıhhat çalışanlarımız yasal müsaadelerini daha uzun mühlet kullanamayacaktır.
• Olumlu çıkanlar temaslıları filyasyon grubumuza eksiksiz bildirsin. Hastalar ve kronik hastalığı olanlar kendisini müdafaaya alsın. Mecburî olmadıkça akrabalarla bir ortaya gelmeyin. Kutlama merasimlerini erteleyin. Kamu hastaneleriyle özel sıhhat kuruluş ve tıp fakültesi hastaneleri ile bir ortaya geldik. Salgınla gayretin tüm üniteleriyle buluştuk, riske karşı organize olduk. Her kapasitenin bir hududu vardır. Bu sonu zorlamamak önlemleri uygulamanıza bağlıdır. Önlemler hayattan yoksun kalmak manasına gelmiyor. Hayatı yönetmek manasına geliyor. Covid 19 yalnızca şahısların maruz kaldığı bir hastalık değil, toplumların maruz kaldığı bir hastalıktır.
• Bilhassa son periyot bahsettiğim biçimiyle Türkiye’nin ortalama hadise sayısının yüzde 40’ının İstanbul’da olduğunu söylemiştim. Her geçen gün ağır hasta sayımızın da arttığını her gün verilen bilgilerden biliyoruz. İstanbul’da sıhhat altyapımız çok güçlü. Önemli bir yatak kapasitemiz kelam konusu. Son devir 7 bine yakın yatak eği kelam konusu oldu. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hem şu anda içinde bulunduğumuz Çam Sakura Hastanesi ve iki tane acil durum hastanesi devreye girdi. Şu devirde bir sorun olmadığını söyleyebilirim. İstanbul’da toplam yatak sayımız 48 bine yakın, ağır bakım yatak sayımız 9 bine yakın. Şu anda İstanbul’da yatak doluluk oranımız yüzde 55, ağır bakım doluluk oranımız ise yüzde 66.

‘Salgın yalnızca Sıhhat Bakanlığı’nın çözebileceği sorun değil’

• Şu an ağır bakımlarda ağır hastamızın toplamın yüzde 40’ı değil, yüzde 30’lar civarında. Ortalama 500-550 hastadan bahsetmiş oluyoruz. Hem üniversite, hem vakıf üniversiteleri hastanelerimizle hem de özel dalla görüşmeler yaptık. Özel dal hastaneleri Kovid’li hastalara başka ünitede bakmak biçimde yaklaşım içinde oldu. Şu an bu manada bir sorunun olmadığını, lakin bu hiç olmayacağı manasına gelmez. Farklı tablolar karşımıza çıkabilir. Bu hassasiyeti bilhassa anlatmaya, vatandaşımızın kurallara ahengini ziyadesiyle istiyoruz. Salgın yalnızca Sıhhat Bakanlığı’nın çözebileceği sorun değil. Bu manada ilgili bakanlıklarla yakın işbirliği içindeyiz. Mahallî idareler dahil olmak üzere toplum çaba anlayışı ve uğraş yaklaşımı içinde olursak başarılı olabiliriz.
• Maske, ara ve temizlikte hassasiyet göstermeliyiz. Kalabalığa girmemeliyiz, konuta konuk almayan bir yaklaşım içinde olmayı değerle istiyoruz.

‘Gece 12’den sonra müzikli ortamlar yasak, bunun daha erken saatlere çekilmesiyle ilgili Bilim Konseyi’nin önerisi oldu’

• Bilhassa gece 12.00’den sonra bildiğiniz üzere müzikli ortamların yasaklandığını biliyoruz. Bunun daha erken saatlere çekilmesiyle ilgili Bilim Şurası’nın önerisi oldu. Önümüzdeki günler İçişleri Bakanlığımız bir duyuru yapmış olur.
• Hasta sayımız 2305. Hayatını kaybeden vatandaşımızın sayısı 77 oldu. Uygunlaşan hasta sayımız 1662. Ağır hasta sayımız biraz daha artmış oldu 1836.
• Özetle bakıldığında test sayımızın arttığını, hayatını kaybeden vatandaşımızın 75 olduğunu, ağır hasta sayımızın arttığını söyleyebilirim.
• Öncelikle bu toplantı bir pandemi toplantısı değildi. Vilayet Hıfzıssıhha Heyeti toplantısı da değildi. Sıhhat teşkilatımızla, ilçe sıhhat müdürlerimiz, başhekimlerimizin katıldığı İstanbul’un durumunu, hastane kapasiteleri ve filyasyon durumunu kıymetlendirme toplantısıydı. Bir pandemi konseyi toplantısı değildi bu. Ayrıyeten 5 gün, şu an 7 gün oldu, 1 hafta boyunca İstanbul’da olmam nedeniyle de devamında lokal yöneticiler dahil olmak üzere, STK’lar dahil olmak üzere, üniversite ve özel kesimler dahil olmak üzere birtakım toplantıları yapmak üzere plan yapılmıştır. İlçe belediye lideri ile görüşüp büyükşehir belediye lideri ile görüşmeme durumu olabilir mi?

İmamoğlu açıklaması: Bugün ateş bulgusunun olmadığını, kendini düzgün hissettiğini söyledi

• Pazartesi ilçe belediyeleri ile görüşme yapıldı. Büyükşehir belediye liderinin bildiğiniz üzere rahatsızlığı oldu, buradan geçmiş olsun dileklerimi bir daha iletiyorum. Bugün de yer yer kendim arıyorum, arkadaşlarımız yakın takipteler. Genel durumun, sıhhatinin âlâ olduğunu, bugün prestijiyle ateş bulgusunun olmadığını, kendilerini çok yeterli hissettiklerini söz etmiş oldular. Ben pandemi durumunun siyasi yerine çekilmesini siyasetçilere bir şey kazandıracağına inanmıyorum. Siyaset tabanında çekilmemesi noktasında bir kararlılık içinde olacağımızı ayrıyeten söz etmek istiyorum. İş birliği, irtibat kanallarımızın açık olduğunu söylemek istiyorum.
• Lokal aşıdan başlayayım. Lokal aşıyla ilgili 16 yerli aşımızın çalışması devam ediyor. Bu aşılardan faz çalışmasına, insan çalışmasına erken, çok yakın olan 3 aşı olduğunu söylemiştim. Bugün bilhassa bizim idea dediğimiz deneysel araştırma laboratuvarımızı da bugün ziyaret etmiş oldum.Bu aşıların toksitoloji ile ilgili çalışmaları artı sterilite ve standardizasyon çalışmalarının yapıldığı yer. Hafta sonu biteceği tabir edildi. Hafta sonu itibarıyle istenilen biçimde tamamlanırsa gelecek hafta muhtemelen birinci insan uygulamaları başlayabilir. Lakin ondan evvel 5 gün karantinaya alım süreci var. Bununla ilgili muhtemelen gelecek hafta birinci insan uygulaması başlamış olacak şayet bu hafta sonu sterilite ve standardizasyon çalışmaları başarılı bir biçimde biterse. Yurt dışından 2 aşı var. Biri Feizer’in biri Çin snovak aşısı. Bununla ilgili Serhat hocam yakınen takip ediyor. Onunla ilgili bilgi verirse güzel olur. Şu ana kadar rastgele bir kompikasyonun önemli yan tesirin olmadığını, muhtemelen Kasım sonunda bu manadaki bağışıklık durumu konusunda bilgilenmemiz olmuş olur. Bizim bu aşılarla ilgili Aralık ayında snovak dediğimiz virülansı azaltılmış olan aşıyla ilgili 5 milyon üzere, şayet başarılı olursa, Aralık ayında 5 milyon aşıyı, dozu uygulama talihimiz olacak. Ocak, Şubat, Mart prestijiyle devam ediliyor olacak. Bizim aşımız da muhtemelen Nisan ayında devreye girer diye tahmi ediyoruz. 3-4 aşının bir noktaya geleceğini düşünüyorum.

‘Vatandaşımız kurallara uyarsa bu işin üstesinden geliriz’

• Bir seyahat kısıtlaması düşünmüyoruz. Bilhassa alınması gereken, uyulması gereken önlemlere vatandaşımızla birlikte, 83 milyon bir olarak İstanbul’da 16 milyon vatandaşımız kararlılık içinde olursa biz bunun üstesinden geliriz. Gaziantep, Batman, Ankara’da yükselmişti. Biz sonuçları aldık. Ankara 5 hafta evvel İstanbul’un iki katıydı. Ankara bu önlemlerle geriledi. Sokağa çıkma yasağı yapılmadan bu sonuçlar alındı. 16,5 milyon vatandaşımız önlemlere uyma noktasında hassasiyet gösterir,bizler de üzerimize d üşen sorumluluğu yerine getirirsek bundan muvaffakiyetle çıkacağına inanıyorum.
• Bilhassa salgınla uğraşta testlerin erken sonuçlanması son derece kıymetli. Erken sonuçlanmasıyla birlikte birebir gün filyasyonu yapmak istiyoruz. Şayet bunu gerçekleştiremezsek o durumda, o vakit diliminde müspet olabilme olan kişinin bulaştırdığı kelam konusu olur. Başarılı olmak açısından öncelikle testleri mümkün mertebe en erken periyotta sonuçlandırmamız gerekiyor. İstanbul’un test kapasitesini çok arttırdık. 60 binin üzerinde test yapılıyor. 37 saatten 20 saate inmiş durumda. Biz bunu 3-4 saate indirmek istiyoruz. Testlerle ilgili vatandaşın numune alındığından itibaren birinci 4 saatten sonra 20 saatlik vakit diliminde HES koduna kısıt getirmiş olacağız. Vatandaşımız bunu bilmiş olsun. O periyot şayet ne kadar uzarsa bulaştırıcılığı kelam konusu olduğu için azaltmak açısından birinci 4 saat değil lakin sonraki 20 saat boyunca HES koduna işlemiş olacağız, riskli olmuş olacak, o kişinin ulaşım ve gibisi seyahat dahil olmak üzere birçok açıdan riskli görülerek kısıtlama yapılmış olacak, kuşkulu olacak. Biz de erken devirde bir an evvel o testin sonucunu verme gayreti içinde olacağız. Sonucu da e-nabız üzerinden herkes çok rahat görebiliyor. O açıdan sıkıntımız yok.

‘Aşıyı elde etmek için de birinci günden itibaren ağır efor içinde olduğunu bütün vatandaşımız bilsin, emin olun parasına da bakmıyoruz’

• Grip aşısı konusu son periyot çok işlenen husus oldu. Grip aşısı bir sonraki yılın aşısı bir yıl evvelce sipariş edilir. Dünyada aşı arzı yüzde 20 oranında arttı. Yani herkesin aşı yaptırma imkanı esasen mümkün olamaz. Zira dünyada artış yüzde 20’yi geçmedi. Biz de 1 milyon 350 bin geçen yıldan biraz daha fazla olmak üzere sipariş verdik. Kimi ülkelerin daha yüksek dozda aşı temin ettiği söylenir. Mesela Almanya 26 milyon, İngiltere 30 milyon temin etti bu yıl. Geçen yıl İngiltere 25 milyon temin etmişti. Biz geçen yıllarda hür eczanelerden fiyatlı grip aşısı temin etme imkanı olmasına karşın tüketilen aşımız 1 milyonun üzerindeydi. Bunu yüksek oranlı temin etme bahtımız esasen yok. Biz 2. 2 milyonu temin ettik. Artık 3 milyonun üzerinde temin etme eforu üzerindeyiz. Geçen yılın 2-2.5 katı kadar. Eczacılar Birliği ile ilgili söylediğiniz, ortada olmayan aşının olduğu tabir edildi. Ortada bir aşı yoktu. O aşıyı almak için birçok gayret sarf ettik. Daha ayrıntılı söylemek istediklerim var, söylemek istemiyorum. Ruhsatlı olan aşıyı herkes getirebilir. Ruhsatsız aşıyı halk sıhhati alabilir. Ortada olmayan, x firmada var denilen bir aşıyı pazarlamasınlar. Aşıyı elde etmek için de birinci günden itibaren ağır efor içinde olduğunu bütün vatandaşımız bilsin, emin olun parasına da bakmıyoruz.
• Kimlere aşı yapılacağı bahsiyle ilgili Ateş Hocam bilgiyi vermiş olsun. Kimlere öncelikle aşı yapılması gerektiğinin tespiti şu elimdeki raporda var. Buna nazaran işlendi. Hatta buna ek olarak bütün diyaliz uygulaması olan vatandaşımız artık romatoloji ilaç alan şahıslar dahil olmak üzere bu listeye ayrıyeten ekler yapıldı.

Prof. Kara: Grip aşısında çok çok yüksek riskliler birinci etapta belirlendi

• Prof. Ateş Kara: Grip aşısının üretimi Eylül-Ekim ayında planlanır. Ondan sonrasında da Aralık-Ocak ayında DSÖ ve ABD‘nin yüklü olarak belirler. Türkiye’nin içinde olduğu örnek ülkelerden referans masraf. Ocak ayı üzere olmuyorsa Şubat ayında firmalara teslim edilir. Üretim lakin Mart ayında başlar. Geçen sene Eylül-Ekim’de planlamalar yapılırken ortalama kullanımı alınırdı. Türkiye’nin ortalaması 1 milyon doz civarındaydı. Türkiye’nin planlaması 1 milyon 200 bin doz civarındaydı. Aşının üretimi de lakin bu sene Eylül ayında dağıtıldı. Her ülkeye kendi istediği kapasitenin aşikâr kısmı, tahminen devirler halinde geliyor. Türkiye’ye birinci gelen 300-320 bin ölçüsünde geldiği söylenmişti.
• Birinci gelen partide 380 bin doza kadar arttırma talihi oldu. Hastalığın müsabaka riski, ağır geçirme ihtimali, kayıp olma ihtimali. Çok çok yüksek riskliler birinci etapta belirlendi. Bir basamak sonra yeni dozlar geldikçe yüksek risklere yanlışsız gidecek. Mesela hamileler bir sonraki periyot içerisinde. Türkiye’de gribin aktivitesi asıl yoğunluğu Aralık ayında olduğu için bizim bahtımız var. Yaş birinci faktör, kalp hastalığı olabilir ancak tek başına kalp hastalığı mı, yoksa kalp hastalığı ile bir arada böbrek hastalığı var mıdır? Mesela şeker hastalığı, hudut sistemi üzere, değerlendirmeler bu türlü olabildi. Biraz sonraki basamak bir aşağıya yanlışsız. Aşılar geldikçe aşağı yanlışsız inecek. 

’12 bin sıhhat çalışanımızı alım ilanına çıkacağımızı buradan müjdelemek istiyorum’

• Koca: Bilhassa sıhhat çalışanlarımızdan, önümüzdeki hafta başlamış olacağız. Tanımlanan unsurlar için olan bireyler ayrıyeten şu periyotta aşılanmış oluyor. Önümüzdeki gelen parti ile birlikte sıhhat çalışanlarımız ve 26. haftadan sonra hamileleri aşılamış olacağız.
• Bağışıklık haritasını 1.5, en geç 2 ay içerisinde daima tekrarlamak istiyoruz. Başlandı sanırım gelecek hafta hane halkı tespit edilmişti, yalnızca PCR değil birebir vakitte antikora bakılmış oluyor. Gelecek hafta bitmiş olur, o durumda sonuçlarını vilayet il açıklamak mümkün olacak. Önümüzdeki hafta birinci planda 12 bin sıhhat çalışanımızı alım ilanına çıkacağımızı buradan müjdelemek istiyorum.

‘İstanbul’da son bir haftada hadise artış oranı yüzde 62’

• İstanbul‘da bilhassa son bir haftada hadise artış oranı yüzde 62. Son bir haftada olay artış oranı Büyükçekmece‘de yüzde 123, Sarıyer‘de yüzde 120, Bakırköy‘de yüzde 104, Bayrampaşa‘da yüzde 99, Şişli‘de yüzde 98’dir. İlçelerde yüzde 29 ile yüzde 123 ortası artış kelam konusu. Türkiye’deki hasta sayısının yüzde 40’a yakınının İstanbul’da olduğunu söylemek istiyorum.”