Suriye, Beyaz Miğferler aleyhinde dava açacak mı? Faaliyetlerine yönelik örneğin BM nezdinde milletlerarası soruşturma başlatılmalı mı?
Bir hata işlendiğinde, bıçak yahut öteki silah değil, fail yargılanır. Bu bağlamda, Beyaz Miğferler yalnızca bir araç, terörün kullandığı bir silah. Onları İngiltere idaresi yarattı, ABD ve elbette Fransa ve öbür Batı ülkeleri dayanak verdi ve Türkiye kullandı. Tüm bu rejimler, Beyaz Miğferlerin gerçek ebeveynleri, yani Beyaz Miğferler’den evvel bu ülkeler yargılanmalı. Soru şu, milletlerarası hukukta bunu yapacak bir araç var mı? Hayır, yok. Aksi takdirde ABD, örneğin Irak, Yemen ve öteki yerlerde işlediği cürümlerden kaçamazdı. Yalnızca ABD değil. Fransa, İngiltere ve öbür ülkeler. Fakat dediğim üzere, ilgili maddeleri uygulayacak bir kurum yok. Yani biz aslında daha çok gerçek hatalılar, gerçek yöneticilere odaklanmalıyız. Bunlar, Batı ülkeleri ve onların bölgedeki kuklaları.
Ancak yeniden de Beyaz Miğferler’e yönelik somut adımlar atılmamalı mı? Çünkü hala faaliyetlerini sürdürüyorlar.
Evet, elbette onlar hatalı. Aksini söylemiyorum aslında. Onlar Beyaz Miğferler olmadan evvel El-Nusra’ydı. Bu hatalıların görüntü ve fotoğrafları var. Onlar Suriye’de yargılanmalı. Ancak bir örgüt olarak Beyaz Miğferler Batı’da kuruldu. Üyeleri hatalı, lakin Beyaz Miğferler Batı’nın aracı, El-Nusra temelinde kurulan aşırılık yanlısı terör örgütü.
ABD ve Türkiye askerlerinin Suriye’deki varlığının yasa dışı olduğunu söylüyorsunuz. Buna son vermek için ne yapacaksınız?
Bu işgal. Mevcut durumda iki şey yapmamız gerekiyor. Birincisi, işgal için kullandıkları mazeretten, yani teröristlerden, yani IŞİD’den kurtulmak. Dünyanın büyük kısmı, IŞİD’in Amerikalılar tarafından kurulduğunu ve kollandığını biliyor. Onlar, başka tüm ABD güçlerine olduğu üzere IŞİD’e buyruklar veriyor. Bu mazeretten kurtulmamız lazım, bu yüzden Suriye’de teröristlerin yok edilmesi bizim için öncelik. Şayet Amerikalılar ve Türkler bundan sonra da gitmezse büsbütün legal olarak halk direnişi başlar. Bu tek yol. Görüşmeler yahut memleketler arası hukuk onları gitmeye zorlamayacak, esasen memleketler arası hukuk diye bir şey yok. Direnişten öteki araç yok. Irak’ta olan da budur. Amerikalıların 2007’de Irak’tan gitmesine ne neden oldu? Irak halkının direnişi.
ABD ve Suriyeli Kürtler ortasında petrol üretimiyle ilgili yapılan muahede hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu bağlamda bir şeyler yapacak mısınız?
Bu bir soygun ve bunu durdurmanın tek yolu topraklarımızı kurtarmak. Bunu yapmazsak onları hiçbir şey durdurmaz, zira onlar soyguncu. Hırsızı cezaevine tıkmaz yahut soygun yapacak yerden uzak tutarak diğer türlü önlemezseniz onu durduramazsınız. Bu hırsızlara da birebirini yapmak lazım. Bölgeden kovmak lazım, bu tek deva. Suriye hükümeti ülkenin her karışını denetim etmeli ki, durum normalleşsin.
İdlib’deki durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? Suriye, oradaki teröristler problemini nasıl çözmeyi düşünüyor? Değerlendirmelerinize nazaran şu anda kaç bireyler?
Teröristlerin sivil nüfusun yahut kentlerin birçoklarını denetim ettiği bölgelere yönelik 2013’ten bu yana makul bir çalışma metodolojisini uyguluyoruz. Onlara, affa karşılık silah bırakma fırsatını sunuyoruz. Bu, Suriye’nin birçok bölgesinde işe yaradı. Ancak şayet onlar barışa can atmıyorsa sorunu askeri yollarla çözmek zorunda kalıyoruz. 2013’ten bu yana özgürleştirdiğimiz bölgelerde olanlar bunlar. Bu metodoloji, ulusal uzlaşmanın gerçekleştiği ve militanların Suriyeli olduğu bölgelere yönelik uygulanabiliyor. Ancak İdlin farklı, Suriye’deki yabancı teröristlerin büyük kısmı orada ağırlaşmış durumda. Bu yüzden ya Türkiye’ye gitmeliler, çünkü Suriye’ye oradan geldiler, ya da kendi ülkelerine dönmeliler ve veyahut da Suriye’de ölmeliler.
Avrupa’ya mı dönsünler diyorsunuz?
Genelde Avrupa’ya. Kimileri Rusya, Arap ülkelerden, dünyanın birçok yerinden geldi. Tüm bu cihatçılar Suriye’ye savaşmak için geldi.
Halihazırda İdlib nezaret altında ve Rus, Türk, bazen de Amerikalıların ortak devriyeleri yapılıyor. Sizce bu işbirliği tesirli mi? Bu tecrübeden gelecekte nasıl yararlanılabilir?
Hayır, ben tesirli olduğunu düşünmüyorum. Şu kolay sebepten ötürü, şayet tesirli olsaydı kısa mühlet evvel Halep ve İdlib’de askeri operasyon başlatmak zorunda olmazdık. Türk rejimi, teröristleri bu bölgeyi terk etmeye ikna etmeli ve Suriye ordusuna, Suriye hükümetine ve kurumlarına bu bölgeyi denetimi altına almasına müsaade vermeliydi, fakat bunu yapmadılar.
Her seferinde üzerine birebir yükümlülükler alıyor, ancak vaatlerinden yahut taahhütlerinden hiçbirini yerine getirmediler. Bu yüzden bu işbirliğinin tesirli olduğunu söylemem. Lakin gelin bakalım. Hala teröristlere, İdlib’de M4 karayolunun kuzeyinde kalan bölgeden gitmeleri için baskı yapma fırsatları var. Bu onların Rus tarafıyla yaptıkları mutabakattan kaynaklanan son taahhütleri, fakat hala yerine getirmiş değiller. Bekleyip göreceğiz.
İsrail ile düşmanlığı sonlandırma manasında görüşme mümkünlüğünü kıymetlendiriyor musunuz? Günümüzde Arap ülkelerinin yaptığı üzere, Suriye’nin de gelecekte İsrail ile diplomatik bağlar kurması mümkün mü?
Bu bahisteki tavrımız, 1990’lı yıllardaki barış görüşmelerinden beri net. Yani tam 30 yıl evvel Suriye için barış, haklarımız demek. Haklarımız da topraklarımız demek. Lakin topraklarımız iade edilince İsrail ile bağlarımız normalleşebilir. Bu kadar kolay. Bu, İsrail’in buna hazır olduğu vakit mümkün olacak. Artık hazır değil. Esasen hiçbir vakit hazır değildi. İsrail’de barış tarafında adım atacak bir yetkili görmedik hiçbir vakit. Bu yüzden teoride evet, lakin uygulamada şimdi değil.
Bir Cevap Yaz