Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ‘Türkiye-Afrika Iktisat ve İş Forumu’nun açılış oturumuna Vahdettin Köşkü’nden canlı irtibatla katıldı.
İnsanlığın kuvvetli ve sancılı bir devirden geçtiğini, uzun bir müddettir açlık, kıtlık ve istikrarsızlıklarla boğuşan dünyanın artık de koronavirüs salgını ile gayret ettiğini hatırlatan Erdoğan, şimdiye kadar bir milyondan fazla insanın hayatına mal olan bu salgının, son bir asrın en büyük sıhhat krizlerinden biri olduğunu lisana getirdi.
Erdoğan, 2008 krizinin global iktisatta açtığı yaralar şimdi kapanmamışken, Kovid-19 salgınının tüm dünyayı yeni belirsizliklerin içine süreklediğini söz ederek, konuşmasına şöyle devam etti:
‘Afrika halkları salgın karşısında mukadderatlarına terk edildi’
“Gelişmiş ülkelerin dahi hazırlıksız yakalandığı salgının bilhassa Afrika kıtasındaki dostlarımızın yükünü ağırlaştırdığını görüyoruz. Gerek sıhhat altyapısındaki eksiklikler, gerekse global ticaret ve insan hareketliliğinin azalması nedeniyle kıta çok önemli kayıplar yaşıyor. Batılı gelişmiş ülkelerin maske savaşlarına giriştiği bir periyotta Afrika halkları salgın karşısında maalesef mukadderatlarına terk edildi. Kovid-19 hastalığı global sistemdeki çarpıklıkları gösterirken sistemin yapısından kaynaklanan eşitsizlikleri daha da derinleştirdi. Bugüne kadar 1.5 milyon civarında Afrikalı dostumuzun bu hastalığa yakalanmasından büyük ıstırap duyuyoruz. Türkiye Cumhurbaşkanı olarak şahsım ve milletim ismine salgında hayatını kaybeden Afrikalı kardeşlerimiz için taziyelerimi sunuyorum.”
Dünya Sıhhat Örgütü’nün yeni raporlarının kıta genelinde olay ve vefat sayılarında düşüşe işaret ettiğini aktaran Erdoğan, “Bu eğilimin istikrarlı bir formda 7 haftadır devam etmesi hepimiz için en büyük teselli kaynağıdır. Bu şekil sorunlu devirler, dostlukların da sınandığı kritik eşiklerdir. Bizim kültürümüzde dost ve gerçek dostluk şöyle tanım edilir; ‘İyi dost yeterli günde çağrıldığında, makus günde ise çağrılmadığında gelendir’ denilir. Biz de koronavirüs salgınının en sancılı devrinde vatandaşlarımızın muhtaçlıklarını karşılarken dost ve kardeşlerimizin de yardımına koştuk” dedi.
‘Türkiye, salgını en rahat göğüsleyen ülkelerden biri oldu’
Türkiye’nin de üyesi olduğu G20’nin memleketler arası kalkınma yardımı alan ve en az gelişmiş ülkelere yönelik borç erteleme teşebbüsünü desteklediklerini belirten Erdoğan, “Din, lisan, ırk, renk ayrımı yapmadan dünya genelinde 154 farklı ülkenin ve 8 milletlerarası kuruluşun dayanak davetine müspet karşılık verdik. Tıbbi teçhizat ve materyal takviyesinde bulunduğumuz devletlerin ortasında 46 Afrika ülkesi de yer alıyor. Türk malı teneffüs aygıtlarının, maske ve tulumların Afrika’nın virüsle yaptığı çabaya katkılarını görmekten gururluyuz. Türkiye, sağlam sıhhat altyapısı, kaliteli sıhhat hizmetleri, kuşatıcı toplumsal güvenlik sistemi ve aktif tedavi protokolleriyle salgını en rahat göğüsleyen ülkelerden biri olmuştur” diye konuştu.
Erdoğan, son 7 ayda hizmete aldıkları toplamda 15 bin 300 yataklı 14 hastane ve 10 ek hizmet binasıyla sıhhat sistemini daha da güçlendirdiklerini, sıhhat turizmi konusunda fiyat ve kalite açısından Türk sıhhat kesiminin yıldızının giderek parladığını söyledi.
Afrika ülkelerinden her yıl binlerce kişinin hastalıklarının şifasını Türkiye’de, Türk hastanelerinde aradığını tabir eden Erdoğan, “Yatırımlar, teknik takviyeler, ilaç ve tıbbi gereç ticareti, sıhhat turizmi üzere birçok boyutu olan bu alanda iş birliğimizi daha da ilerletebiliriz. Bu maksatla kurulacak Türkiye Afrika Sıhhat Ortakları Platformu dalda kapsamlı ve kalıcı bir iş birliğine imkan sağlayabilir. Bu istikamette atılacak her türlü adımı desteklemeye hazırız” diye konuştu.
‘Kıta ile bin yıllık kadim bağları olan Türkiye, Afrikalıların baht ortağıdır’
Erdoğan, Afrika’da 13 ülke ile Ikili Vergilendirmenin Önlenmesi Muahedesi, 5 Afrika ülkesiyle Hür Ticaret Muahedesi imzalandığını söyledi. Tüm bu uğraşlar sonucunda 2003 yılında Afrika kıtası ile 5.4 milyar dolar olan ticaret hacminin 2019 yılında 26.2 milyar dolara ulaştığını kaydeden Erdoğan, şöyle konuştu:
“Kıtaya olan ihracatımız 2003 yılında yalnızca 2.1 milyar dolar iken bu sayı 2019 yılı prestijiyle 16,6 milyar doları aştı. Salgının sebep olduğu aksiliklerin münasebetlerimizde bu yakaladığımız ivmeyi azaltmasına müsaade vermemeliyiz. 2019 sonu prestijiyle 26.2 milyar dolara ulaşan ticaret hacmimizi, önümüzdeki birkaç yılda 50 milyar doların üzerine taşımalıyız. Tarihimizin en büyük muvaffakiyetlerini elde etmemize karşın, bulunduğumuz pozisyonu asla kâfi görmüyoruz. Daima daha düzgüne, daha hoşa, daha yükseğe ulaşmanın gayretini veriyoruz. Burada şu gerçeği tekrar açık ve net söz etmek isterim. Kıta ile bin yıllık kadim bağları olan Türkiye, Afrikalıların yazgı ortağıdır. Afrika ile münasebetlerimizin özü samimiyettir, kardeşliktir, dayanışmadır. Biz asla kısa vadeli çıkarlar peşinde değiliz. Birlikte kazanmayı, birlikte başarmayı, birlikte yol yürümeyi istiyoruz. Yeni yollarla eski kolonyal alışkanlıkların sürdürülmek istenmesini tasvip etmiyoruz. Tarihinde sömürgecilik lekesi bulunmayan bir ülke olarak, kıtaya yönelik kibirli, buyurgan bakış açısını reddediyoruz.”
‘Tüm insanlığın ‘Mama Afrika’dan öğreneceği çok büyük dersler var’
Erdoğan, Afrika’nın binlerce yıllık birikime, deneyime ve vakti aşan hikmete sahip büyük bir öğretmen olduğunu vurguladı. Tüm insanlığın ‘Mama Afrika’dan öğreneceği çok büyük dersler olduğuna inandığını lisana getiren Erdoğan, şöyle devam etti:
“Türkiye olarak kıta ile ilgilerimizi ilerletirken Afrikalı kardeşlerimizin birikimlerinden de istifade ediyoruz. Önümüzdeki yıl Türkiye’de düzenleyeceğimiz 3. Türkiye-Afrika Paydaşlığı Doruğu, bu süreçte bizlere kıymetli bir fırsat sunacaktır. Bu vesileyle Afrika ülkelerinin kıymetli önderlerini ve Afrika Birliği Kurul Lideri’ni ülkemizde ağırlamaktan gurur duyacağız.”
‘Dağlık Karabağ Ermenistan tarafından işgal edilmiş bir Azerbaycan toprağıdır’
Ermenistan’ın Azerbaycan’a yönelik ataklarına da değinmek istediğini vurgulayan Erdoğan, şöyle konuştu:
“Ermenistan’ın Azerbaycan’a yönelik hücumları sebebiyle Dağlık Karabağ bölgesinde sıcak çatışmalar yaşanıyor. Dağlık Karabağ yaklaşık 30 yıldır Ermenistan tarafından işgal edilmiş bir Azerbaycan toprağıdır. Birleşmiş Milletler ve AGİT’in açık kararlarına ve davetlerine karşın Ermenistan bu topraklardan çekilmemiştir. Minsk Kümesi da sorunu çözme konusunda şimdiye kadar hiçbir irade göstermemiştir. Ermenistan’ın uzlaşmaz ve şımarık tutumları sebebiyle 30 yıldır adeta kangrene dönmüş bu sorunun tahlili, işgalin son bulmasıdır. İşgali yasallaştıran tekliflerin artık alanda uygulanma talihi yoktur. Azerbaycan’ın da topraklarını özgürleştirme konusunda son derece kararlı olduğunu görüyoruz. Türkiye olarak tüm kalbimizle Azerbaycan’ın topraklarını geri almak için yürüttüğü haklı uğraşını destekliyoruz. Adalet ve hakkaniyeti savunan tüm ülkeleri Azerbaycan’a takviye olmaya çağırıyoruz. Afrikalı dostlarımız, başta Filistin davası olmak üzere, işgale karşı daima en güçlü yansıyı vermişlerdir. Dağlık Karabağ’ın işgalden kurtarılmasında da sizlerin Azerbaycan’ın yanında yer alacağına inanıyorum.”
‘Ekonomik hayatın büsbütün durmasına müsaade etmedik’
Salgınla uğraş ederken sosyoekonomik gerçeklikleri de bir kenara bırakamayacaklarını belirten Erdoğan, iktisadi hayatın ve ticaretin devam ettirilmesinin, salgının tesirlerini en aza indirebilmek için hayati kıymete sahip olduğunu söyledi.
Erdoğan, vatandaşların sıhhatinden taviz vermeden iktisadın çarklarını da döndürmek gerektiğini aktararak, tedarik zincirinde meydana gelen kahırların sıhhate, güvenliğe, toplumsal barışa da olumsuz yansımaları olduğunu söz etti.
Erdoğan, “Türkiye olarak bu süreçte kendi önceliklerimiz doğrultusunda istikrarlı siyasetler geliştirdik. Ekonomik hayatın büsbütün durmasına müsaade etmediğimiz üzere şirketlerimizi de üretime, ticarete devam etmeleri noktasında teşvik ettik. Türk firmaları yurt içinde ve yurt dışında sahiden takdire şayan bir tavır sergilediler. Lojistik problemlere ve karantina tedbirlerine karşın Afrika’daki şirketlerimiz salgın periyodunda özveriyle çalışmalarını sürdürdürler” diye konuştu.
Güçten inşaata, tarımdan beyaz eşya ve besine kadar farklı alanlarda iş yapan firmaların da eski dinamizmlerine tekrar kavuştuğunu vurgulayan Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
‘100 binden fazla Afrikalı işçi, Türk yatırımcılar sayesinde istihdam imkanına kavuşmuştur’
“Bugün Türk firmalarının Afrika genelinde üstlendiği projelerin toplam pahası yaklaşık 70 milyar dolara ulaşmıştır. Kıta çapındaki yatırımlarımızın piyasa pahası ise 6 milyar doları aşmıştır. Firmalarımız Afrika’nın alt ve üstyapı eksikliklerinin giderilmesinde hakikaten kritik roller üsteniyor. Türk şirketleri teknoloji transferinden bilgi ve deneyim paylaşımına, kapasite yatırımından ve artırımından ortak teşebbüslere kadar özgün bir model uyguluyor. Varlık gösterdikleri ülkelerde mahallî istihdama ve üretime en fazla katkıyı yapan bizim firmalarımızdır. İş gücü muhtaçlıklarının büyük bir kısmını yerelden karşılayan Türk yatırımcılar, birçok yabancı firma üzere kıtaya dışardan emekçi ithal etme yanlışına düşmemişlerdir. 100 binden fazla Afrikalı işçi, Türk yatırımcılar sayesinde istihdam imkanına kavuşmuştur. Ziyaretlerimizde muhattaplarımız Türk yatırımcıların yalnızca kalitesinden değil, örnek iş ahlakından, taahhütlerine bağlılıklarından, lokal üretime yaptıkları eşsiz katkılarından ötürü bilhassa memnuniyetlerini söz ediyorlar. Ülkemizde ağırladığımız Afrikalı başkanlar firmalarımızdan sürekli sitayişle, övgüyle bahsediyor. Bilhassa müteahhitlerimizin bu manada kıta çapında farklı bir üne sahip olduğunu görüyoruz. Müteahhitlerimiz başladıkları hiçbir işi yarım bırakmadıkları üzere öteki yabancı şirketlerin yarım bıraktığı yahut tamamlayamadığı işleri de rekor düzeyde tamamlayıp teslim ediyor. Üç sene evvel açılışı yapılan Dakar Blaise Diagne Milletlerarası Havalimanı bunun en hoş örneğidir. Yabancı bir firmanın 8 sene boyunca sürüncemede bıraktığı inşaatı, Türk müteahhitleri 8 ayda tamamlayarak Senegalli kardeşlerimizin istifadesine sunmuştur. Bugün Dakar Blaise Diagne Memleketler arası Havalimanı Afrika’nın en çağdaş havalimanlarından biridir.”
‘İHA, SİHA ve TİHA üretiminde artık dünyanın birinci 3-4 ülkesi içindeyiz’
Erdoğan, inşaatın yanında altyapı, konut, tarım, ulaşım, güç bölümlerinin de kıtanın gelişmesi için kilit değere sahip alanlar olarak öne çıktığını lisana getirerek, tekrar imalat dalının kıtanın gereksinim duyduğu, Türkiye’nin güçlü olduğu bir öbür alan olduğunu kaydetti.
Erdoğan, “Toplu konut inşasında da çok önemli bir potansiyelimiz vardır. Son 18 yılda TOKİ vasıtasıyla 900 bin yeni konut üreterek insanımızın kullanımına sunduk. Savunma sanayi ise Türkiye’nin son yıllarda adeta destan yazdığı bölümler ortasındadır. Son 18 yılda hayata geçirdiğimiz projelerle savunma endüstrinde ülkemizin dışa bağımlılığını yüzde 70’lerden, yüzde 30’lara düşürdük. Firma sayımız 56’dan 1500’e çıkarken, savunma kesiminin cirosu da 1 milyar dolardan 11 milyar dolara yükseldi. Türk savunma sanayi firmalarının dünya pazarındaki hissesi, kelamı ve gücü gün geçtikçe artıyor. Dünyanın birinci 100 savunma şirketleri listesinde 7 firma ile temsil ediliyoruz. İHA, SİHA ve TİHA üretimindeyse artık dünyanın birinci 3-4 ülkesi içindeyiz. Tüm bu dallarla iş birliğimizi derinleştirebileceğimize inanıyorum” diye konuştu.
‘Mandela, özgürlüğe giden 27 yıllık çileli seyahatini bakınız nasıl özetliyor’
Konuşmasında Nelson Mandela’nın kelamını de hatırlatan Erdoğan, “Afrika’nın en büyük devlet adamlarından Nelson Mandela, özgürlüğe giden 27 yıllık çileli seyahatini bakınız nasıl özetliyor. Madiba, ‘Büyük bir zirveyi aştığında insanın bulacağı şey, daha aşılacak çok zirvelerin olduğudur’ diyor. Bu tespit günlük hayatta olduğu üzere iş hayatında, siyasette, iktisatta, memleketler arası ilgilerde de geçerlidir” değerlendirmesini yaptı.
Erdoğan, 2003 yılında Afrika açılımının birinci adımlarını attıklarında içerden ve dışardan pek çok tenkit aldıklarını belirterek, şunları söyledi:
“1000 yılı aşan ortak tarihe karşın maalesef Türkiye ile Afrika birbirine çok uzak görünüyordu. Ülkelerimiz ortasına birçok yapay mani örülmüş, ön yargılar hakikatlerin önüne geçmişti. İşe öncelikle bu ön yargıları yıkarak başladık. Afrika halkları ile milletimiz ortasında gönül köprüleri kurduk. Afrikalı kardeşlerimizin ülkemizi daha yakından tanıması, Türkiye’nin potansiyelini keşfetmesi için çalışmalar yürüttük. Bunun yanında kıta ülkelerini Türk eserleri için salt bir pazar olarak asla görmedik. Kazan kazan ve eşit iştirak temelinde iş birliğimizi her alanda geliştirmenin çabasını verdik. Bu süreçte niyet kuruluşlarımızdan, sivil toplum örgütlerimizden, üniversitelerimizden, kıtayı bilen, tanıyan iş adamlarımızdan istifade ettik. Allah’a hamdolsun ortadan geçen müddet zarfında aşılmaz üzere görünen birçok zirveyi aştık, birçok zorluğun üstesinden geldik. Kıta sathında 12 olan büyükelçilik sayımızı 42’ye, ticaret müşavirliklerimizin sayısını ise 26’ya yükselttik. Ankara’daki Afrika büyükelçiliklerinin sayısı da 10’dan 36’ya ulaştı. Diplomatik misyonlarımızın yanı sıra TİKA, Yunus Emre Enstitüsü, Maarif Vakfı, Anadolu Ajansı, Türk Hava Yolları üzere kurumlarımızla kıtadaki varlığımızı yaygınlaştırdık. Birincisi 2008 yılında İstanbul’da, ikincisi 2014 yılında Malabo’da olmak üzere iki sefer Türkiye-Afrika Paydaşlık Tepesi düzenledik. Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığım periyodunda 28 Afrika ülkesini ziyaret ettim. Memleketler arası toplumun milyonlarca insanın dramına gözlerini kapattığı Somali’yi 2011 yılında eşimle birlikte ziyaret eden birinci önder oldum. Ahdi altyapımızı güçlendirmek için 47 ülke ile ticari ve ekonomik iş birliği mutabakatı, 30 ülke ile yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması muahedesi imzaladık.”
Bir Cevap Yaz