© Sputnik / Sertac Kayar
Tarihi dokusu ve kültürel yapısı ile isminden kelam ettiren Mardin, birçok zanaatın da merkezi. Bu zanaatlardan biri de çanak çömlek. İnsanlık tarihi kadar eski bir zanaat olan çanak çömlek, Mardin’de 80 yaşındaki Şeyhmus Kaynaka’nın elinde form buluyor.
© Sputnik / Sertac Kayar
Kentin son çanak çömlek ustası olan Şeyhmus amca, 100 metrekarelik imalathanesinde ilerlemiş yaşına karşın killi topraktan, vazo, biblo, su testisi, küp, ekmek tandırı ve çömlek yapıyor.
© Sputnik / Sertac Kayar
Yanına aldığı çıraklar işi öğrendikten sonra öteki kentlere gittiğini söyleyen Şeyhmus amca, kendisinden sonra bu mesleği sürdürecek kimsenin olmamasından ötürü bir epey üzgün.
© Sputnik / Sertac Kayar
72 yıldır killi toprakla uğraşan 80 yaşındaki Şeyhmus Kaynaka
© Sputnik / Sertac Kayar
Şeyhmus amcanın çanak çömlek merakı şimdi çocukken başlamış. 8 yaşındayken Mardin’de Ermeni bir ustanın yanında çırak olarak işe başlayan Şeyhmus amca o gün bugündür bu zanaatı yaşatmaya çalışıyor.
© Sputnik / Sertac Kayar
“Benim ustam Ermeni’ydi” diyen Şeyhmus şöyle devam ediyor: “O vakit okula gidiyordum. Okuldan çıkınca onun yanına gidip çalışıyordum. 8 kişi vardı, onlar işten anlamadı. Bir ben öğrendim. 5-6 sene çalıştıktan sonra ustam göç etti ve bu meslek elimde kaldı. Bu işi devam ettirmeyi çok istiyordum.”
Sertac Kayar
Ustası göç ettikten sonra bir müddet daha bu işi sürdüren Şeyhmus amca, daha sonra Tarım Vilayet Müdürlüğü’nde çalıştı. Emekli olduktan çabucak sonra da açtığı küçük imalathanede çanak çömlek işine devam etti. Yanına çırak olarak aldığı şahısların işi öğrendikten sonra Mardin’den öbür vilayetlere göç ettiğini söyleyen Şeyhmus amca devam ediyor: “Birçok çırak aldım yanıma. Kimisi öğrendi gitti, kimisi de uğraşmak istemedi ve bıraktı. Ben ustamı çok seviyordum, o da beni çok sever ve çok yardım ederdi. Çok merhametli bir insandı. Ermenilerin dini başkadır biz karışmıyoruz, Müslümandır, Hristiyan’dır neyse bizim toprağımızda olduktan sonra bir sayılıyoruz.”
© Sputnik / Sertac Kayar
Mardin ve Bitlis’ten toprak getirdiğini söz eden Şeyhmus usta nedenini şöyle anlatıyor: “Mardin ve Bitlis’ten toprak getiriyorum. Çömlek için toprağı Bitlis’ten getiriyorum. Bitlis’in toprağı demirdir, yani madendir. Onunla yaptığımda bir sene ateşin içine koyarsan hiç dağılmaz, öteki toprağı bir defa fırına koysan çabucak dağılır lakin bizimkiler çok sağlam oluyor. Alanlara ‘götürün, 5 sene boyunca kırılırsa geri getirin’ diyorum. Götürdüklerinde 5 sene boyunca kullanıyorlar.”
© Sputnik / Sertac Kayar
Şu an yanında 4’ü 65 yaş üstü toplam 7 personel çalıştıran Şeyhmus usta, genç olanların bazen geldiğini bazen gelmediğini, 65 yaş üstü olanların da koronavirüs önlemlerine takıldığını söylüyor. “Benden sonra bu işi yapacak yok” diyen Şeyhmus amca “Benden sonra bu meslek ölecek, çok üzülüyorum. 12 öğrenci vardı, gelip alışacaklardı, alışınca da gittiler. Daha evvel bu işi yapıp bırakan ve diğer işlerde güçlü olanlar gelip gülüyor bana, ‘Sen hala bu çamurun içinde misin?’ diyorlar. ‘Ben bu işten zevk alıyorum’ diyorum. Benim kuvvetim yok trilyonlarla uğraşmaya. Ne gelse şükrediyorum” halinde konuştu.
© Sputnik / Sertac Kayar
Şeyhmus amcanın imalathanesi Mardin-Kızıltepe yolu üzerinde ve imalathenin yanında durak yok. Bu nedenle araçlar farklı bir yoldan imalathaneye ulaşmaya çalışıyor. Birebir vakitte su sorunu da yaşayan Şeyhmus usta taleplerini şöyle lisana getiriyor: “Buraya su vermiyorlar. Hortum koymuşlar ancak su yok. Bu ağaçlar kuruyup gidiyor. Belediyeye kaç kez söyledim ancak su vermediler. Su vermeyenlerden şikayetçiyim. Su saatim de var lakin su vermiyorlar. Burayı düzeltmelerini, buraya su vermelerini ve bir durak yapılmasını istiyorum.”
Bir Cevap Yaz